<center><img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_e2ed7627532244258248c5c95d520ce4~mv2.gif" width="320" />
(enchant:?page,(bg:white))
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[project info->INFO EN]]]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[additional materials->GUTTA BIO EN]]]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[informacje o projekcie->INFO PL]]]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[materiały dodatkowe->GUTTA BIO PL]]]
<a href="https://guttastory.blogspot.com/"; target="_blank">(text-colour:blue)+(text-style:"subscript")[back/powrót]</a>(enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")["Gutta" is an interactive narrative telling the story of the person we know as "Amazon Gutta," whose remains are still today a "museum object" on display at the Museum of Man in Prague. By asking a question about the legitimacy of this exhibit, I am simultaneously recalling the story of a woman whose life is part of the colonial legacy of Central and Eastern Europe.
Many other "objects" in museum collections in Lublin, Warsaw, Wroclaw, or Krakow would require a more thorough search. The question of who is looking and who is the person or object we are looking at in a space as heavily hierarchical as a museum institution is never innocent. Behind many of the artifacts housed in glass cases, there is a history of oppression that we repeat when participating in the ritual of "looking." Even the most innocuous-looking art object, theatrical performance or film can actually conceal a story of violence that accompanied its creation.
The project is presented in the form of a <a href="http://lfranczak.blogspot.com/2022/01/gutta.html"; target="_blank">performance</a>, <a href="https://explore.echoes.xyz/collections/ptlB4LhBaOoZXwO7"; target="_blank">a sound walk</a> in the Prague space, an essay and an intervention in the space of the Museum of Man. Its traces also appear in the works of researchers and <a href="https://stagedotherness.eu/portfolio/habsburg-empire-czech-lands/"; target="_blank">scientific presentations</a> prepared for the following years. In this way, GUTTA is an interdisciplinary project that crosses the boundaries of art, science and social action, being part of the larger decolonization process of Central and Eastern Europe.
Narration, drawings, animations – Ludomir Franczak
Music – Marcin Dymiter
Consultation – Margaret Amaka Ohia-Nowak
The work presented here is part of a broader project underway in 2021 with the team:
Zuzanna Berendt, Petr Dlouhý, Marcin Dymiter, Ludomir Franczak, Agáta Hrnčířová, Anna Majewska, Sára Märc, Ida Ślęzak
Assistance:
Johanna Berg, Dominika Czarnecka, Filip Herza, Clemens Radauer, Louise Steinman
Partners:
Cross Attic/Prague, Studio ALTA/Prague, Pracownia Kuratorska/Krakow, Bazaar/Prague, Schaubude/Berlin
In its first version this online work was created for the exhibition "It May Go Wrong" in Labirynth gallery in Lublin in 2022.
The project was implemented in 2021 in the framework of the VARP PA prgram financed by the Visegrad Fund]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[back->START PAGE]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))''"Dahomean Amazon Gutta"''
(text-style:"subscript")[We do not know the exact sound of her name, however in European phonetic notation it is spelled as follows: Gutta (Czech Republic, Poland)^^1^^, Guthu^^2^^, Gutto^^3^^ (Germany), Gutha (written on the bones in Museum of Man), Goutto^^4^^, Goutou^^5^^ (France).
She was born around 1858^^6^^ near Abeokouta (present-day Nigeria), she was from the Egba people, which is subgroup of the Yoruba people^^7^^. During her childhood, the Egba people of Abeokouta fought fierce battles with the Dahomey king's guard, which consisted entirely of women. This unit, in the language of the Fons who inhabited Dahomey, was called (text-colour:red)[[Mino – Our Mothers->OUR MOTHERS]]. Thus, in her early childhood, Gutta came into contact with the so-called "Amazons", but they were enemies of her people, who eventually succeeded in deflecting the attacks of the Dahomey^^8^^.
At the age of 22 Gutta made her way to Europe, arriving on the cargo ship "Winnebah"^^9^^, owned by African Steamship Co.^^10^^, from Porto Novo, via England, to Hamburg in September or October 1890. From there she found her way to the (text-colour:red)[[„Amazons from Dahomey”->AMAZONS FROM DAHOMEY]] group, led by impresario John Hood^^11^^. They were a part of Carl Hagenbeck's network of companies. They performed in frames of so-called (text-colour:red)[[„ethnographic shows”->ETHNOGRAPHIC SHOWS]], tkaing place in theatres, panopticons, zoological gardens, parks, or special areas built especially for thihs occassion (so-called "thematic villages"). In the years 1890-1892 the group gradually grew to a size of about 35 people, among which was Gutta, visiting: Norway, (text-colour:red)[[Poland->POLAND]], Latvia, Finland, (text-colour:red)[[Germany->GERMANY]], Belgium, France, Switzerland, Austria, Hungary, (text-colour:red)[[Czech Republic->CZECH REPUBLIC]]^^12^^. For the purpose of the performances publicity, but also at the request of local anthropological societies, there were taken (text-colour:red)[[photographs->FOTO EN]] of the group members^^13^^. Many of these are preserved by the Museum quai Branly, four are of Goutou.
In September 1892, the group arrived in Prague, where Gutta contracted typhoid fever^^14^^ and died after a few days. Her solemn funeral was a big spectacle, which took place on September 21 at 1 p.m. She was buried in the Olšany cemetery^^15^^. Two years later, her remains were excavated by Jindřich Matiegka and placed in the university collection, from where they found their way to the Museum of Man, where they remain to this day^^16^^.]
<span style="font-size: 70%">
1. Based on newspaper reports in the Czech press (//Národní listy//, 22.9.1892, no. 262, p. 4; //Prager Tagblatt//, 22.09.1892, no. 261, p. 3; etc.) and Polish press (//Kurier Codzienny//, 27.09.1892, no. 268, p. 2; //Wielkopolanin//, 27.09.1892, no. 221, p. 2).
2. Josef Mies //Über die Sogenannten Amazonen und Krieger Des Königs von Dahome//,[in:] //Verhandlungen der Berliner Gesellschaft für Anthropologie, Ethnologie und Urgeschichte (BGAEU)//, no. 23 (1891), p. 113-114.
3. Notation under the photograph by Franz Goerke from the BGAEU collection, album number 27, photo signature P.2622, now stored in the Archive of Ethnologisches Museen in Berlin.
4. //L'Universe//, 3.10.1892, no. 3920, p. 3; //La Charente//, 7.10.1892, no. 9872, p. 3; etc.
5. Notation under the photographs of 1891, from the collection of Prince Roland Bonaparte, deposited at the Musee quai Branly, signatures PV0033927 and PV0079751.
6. According to anthropometric measurements conducted on Gutta in Berlin in 1890, she was 22 years old, while photographs from the same year describe her as 23 years old, while at the time of her death (1892) she is depicted as being either 23 or 17 years old (depending on the source).
7. Both Gutta's photographs from the Musee quai Branly and the Etnologisches Museen identify her as being from the Yoruba people, while her contemporaries' newspapers (//Journal des Voyages//, 20.3.1891, no. 716, p. 198; //Portland Guardian//, 19.06.1891, p. 2), describing members belonging to the Yoruba people as Egba of Abeokouta. This is also confirmed by Stanley B. Alpern, //Amazons of Black Sparta. The Women Warriors of Dahomey//, p. 196-197.
8. Stanley B. Alpern, //Amazons of Black Sparta. The Women Warriors of Dahomey//, p. 196-197.
9. Josef Mies //Über die Sogenannten Amazonen und Krieger Des Königs von Dahome//, [w:]//Verhandlungen der Berliner Gesellschaft für Anthropologie, Ethnologie und Urgeschichte (BGAEU)//, no. 23 (1891), p. 113.
10. <a href="https://hec.lrfoundation.org.uk/archive-library/ships/winnebah-1881/document/lrf-pun-lon695-0125-r"; target="_blank">hec.lrfoundation.org.uk</a> accessed at 7.09.2022
11. In addition to John Hood, Mr. Pinkus and Mr. Herz are also mentioned as the group's impresario, as reported by numerous newspapers from all over Europe (Germany, France, Czech Republic, Poland, Austria, Latvia, etc.). The connection with Carl Hagenbeck is evidenced by both newspaper and photographic material, and Anne Dreesbach also writes about it (A. Dreesbach, //Gezähmte Wilde//, 2005, p. 113).
12. The information comes from a search of the European press from 1889-92.
13. Such photographs can be found in the collections of the Musee quai Branly in Paris, Etnologisches Museen in Berlin, Etnografiska Museet in Stockholm, among others.
14. Newspapers also cited pneumonia preceded by bathing in the Vltava River as the cause of death; however, samples of typhoid bacilli from Gutta's stomach were taken after her death by Dr. Ivan Honl and used in his article //O pyogennich vlasnostech Bacilla Tyfoveho// [in:] //Česká akademie císaře Františka Josefa pro vědy, slovesnost a umění v Praze, Rocnik II// (1893), Trida II, Cislo 21, p. 19 (information courtesy of Filip Herza).
15. //Pohansky pohreb w Pradze// [in:] //Národní listy//, 22.9.1892, no. 262, p. 4.
16. Filip Herza, //Imaginace jinakosti a přehlídky lidských ”kuriozit” v Praze v 19. a 20. století.//, p. 243-244.</span>
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[back->START PAGE]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[„Gutta” to interaktywna narracja opowiadająca historię osoby, którą znamy jako “Amazonka Gutta”, a której szczątki do dzisiaj są “obiektem muzealnym” eksponowanym w Muzeum Człowieka w Pradze. Zadając pytanie o zasadność tej ekspozycji jednocześnie przywołuję historię kobiety, której życiorys jest częścią kolonialnej spuścizny Europy Środkowej i Wschodniej.
Wiele innych „obiektów” znajdujących się w kolekcjach muzealnych w Lublinie, Warszawie, Wrocławiu, czy Krakowie wymagałaby dokładniejszej kwerendy. Pytanie o to kto patrzy i kim jest osoba, czy obiekt, na który patrzymy w przestrzeni tak mocno zhierarchizowanej, jak instytucja muzealna, nigdy nie jest niewinne. Za wieloma z artefaktów umieszczonych w szklanych gablotach, kryje się historia opresji, którą powtarzamy uczestnicząc w rytuale „patrzenia”. Nawet najbardziej niewinnie wyglądający obiekt sztuki, spektakl teatralny, czy film może tak naprawdę skrywać w sobie opowieść o przemocy, która towarzyszyła jego powstaniu.
Projekt prezentowany jest w formie <a href="http://lfranczak.blogspot.com/2022/01/gutta.html"; target="_blank">performance'u</a>, <a href="https://explore.echoes.xyz/collections/ptlB4LhBaOoZXwO7"; target="_blank">spaceru dźwiękowego</a> w przestrzeni Pragi, eseju oraz interwencji w przestrzeni Muzeum Człowieka. Jego ślady pojawiają się także w pracach badaczy i <a href="https://stagedotherness.eu/portfolio/habsburg-empire-czech-lands/"; target="_blank">prezentacjach naukowych</a> przygotowywanych na kolejne lata. W ten sposób GUTTA jest projektem interdyscyplinarnym, który przekracza granice sztuki, nauki i działań społecznych, będąc częścią większego procesu dekolonizacyjnego Europy Środkowo-Wschodniej.
Narracja, rysunki, animacje – Ludomir Franczak
Muzyka – Marcin Dymiter
Konsultacje – Margaret Amaka Ohia-Nowak
Prezentowana praca jest częścią szerszego projektu realizowanego w 2021 roku w zespole:
Zuzanna Berendt, Petr Dlouhý, Marcin Dymiter, Ludomir Franczak, Agáta Hrnčířová, Anna Majewska, Sára Märc, Ida Ślęzak
Pomoc:
Johanna Berg, Dominika Czarnecka, Filip Herza, Clemens Radauer, Louise Steinman
Partnerzy:
Cross Attic/Praga, Studio ALTA/Praga, Pracownia Kuratorska/Kraków, Bazaar/Praga, Schaubude/Berlin
W swojej pierwszej wersji praca ta powstała na wystwę "Może się nie udać" w Galerii Labirynt w Lublinie w 2022 roku.
Projekt był realizowany w 2021 roku w ramach prgramu VARP PA finansowanego przez Fundusz Wyszehradzki]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[powrót->START PAGE]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))''“Amazonka dahomejska Gutta”''
(text-style:"subscript")[Nie wiemy, jak dokładnie brzmiało jej imię, jednakże w europejskim zapisie fonetycznym wyglądało w ten sposób: Gutta (Czechy, Polska)^^1^^, Guthu^^2^^, Gutto^^3^^ (Niemcy), Gutha (zapis na kościach w Muzeum Człowieka), Goutto^^4^^, Goutou^^5^^ (Francja).
Urodziła się ok. 1858 roku^^6^^ w okolicach Abeokouta (obecna Nigeria), pochodziła z ludu Egba, który należy do ludu Yoruba^^7^^. W okresie jej dzieciństwa lud Egba z Abeokouta toczył zacięte boje z gwardią króla Dahomeju, w skład której wchodziły wyłącznie kobiety. Oddział ten, w języku Fonów, którzy zamieszkiwali Dahomej, nazywany był (text-colour:red)[[Mino – Nasze Matki->NASZE MATKI]]. We wczesnym dzieciństwie Gutta zetknęła się zatem z tzw. „Amazonkami”, były one jednak wrogami jej ludu, któremu ostatecznie udało się odbić ataki dahomejczyków^^8^^.
W wieku ok 22 lat Gutta trafiła do Europy, przypływając na statku ładunkowym "Winnebah"^^9^^, należącym do African Steamship Co.^^10^^, z Porto Novo, przez Anglię, do Hamburga w czerwcu 1890 r. Stąd trafiła do grupy (text-colour:red)[[„Amazonek z Dahomeju”->AMAZONKI Z DAHOMEJU]], prowadzonej przez impresario Johna Hooda, należącej do sieci firm Carla Hagenbecka11. Występowali w ramach tzw. (text-colour:red)[[„pokazów etnograficznych”->POKAZY ETNOGRAFICZNE]], odbywających się w teatrach, panoptikonach, ogrodach zoologicznych, parkach, czy przestrzeniach wybudowanych na tę okazję (tzw. „wioski temetyczne”). W latach 1890-1892 grupa powiększała się stopniowo do rozmiarów ok 40 osób odwiedzając m.in. Norwegię, (text-colour:red)[[Polskę->POLSKA]], Łotwę, Finlandię, (text-colour:red)[[Niemcy->NIEMCY]] (w grudniu 1890 roku po dołączeniu do grupy Gutty), Belgię, Francję, Szwajcarię, Austrię, Węgry, (text-colour:red)[[Czechy->CZECHY]]^^12^^. Na potrzeby występów, ale także na prośbę lokalnych towarzystw antropologicznych wykonywano członkom grupy (text-colour:red)[[fotografie->FOTO PL]] reklamowe oraz antropometryczne^^13^^. Wiele z nich przechowuje Muzeum quai Branly, na czterech znajduje się Goutou.
We wrześniu 1892 roku grupa dotarła do Pragi, gdzie Gutta zachorowała na dur brzuszny^^14^^ i po kilku dniach zmarła. Jej uroczysty pogrzeb był rodzajem spektaklu, który odbył się 21.09.1892 roku. Pochowana została na cmentarzu Olszańskim^^15^^. Dwa lata później jej szczątki zostały wykopane przez Jindřich Matiegka, a następnie umieszczone w zbiorach uniwersyteckich^^16^^, skąd trafiły do Muzeum Człowieka, gdzie znajdują się do dzisiaj.]
<span style="font-size: 70%">
1. Na podstawie doniesień gazetowych w prasie czeskiej (//Národní listy//, 22.9.1892, nr 262, s.4; //Prager Tagblatt//, 22.09.1892, nr 261, s.3; i in.) i polskiej (//Kurier Codzienny//, 27.09.1892, nr 268, s.2; //Wielkopolanin//, 27.09.1892, nr 221, s.2)
2. Josef Mies //Über die Sogenannten Amazonen und Krieger Des Königs von Dahome//,[w:] //Verhandlungen der Berliner Gesellschaft für Anthropologie, Ethnologie und Urgeschichte (BGAEU)//, no 23 (1891), p.113-114
3. Zapis pod fotografią Franza Goerke pochodzącą z kolekcji BGAEU nr albumu 27, sygnatura fotografii P.2622, obecnie przechowywane w Archiwum Etnologisches Museen w Berlinie
4. //L'Universe//, 3.10.1892, nr 3920, s. 3; //La Charente//, 7.10.1892, nr 9872, s. 3; i.in.
5. Zapis pod fotografiami z 1891 roku, pochodzącymi z kolekcji Księcia Rolanda Bonaparte, przechowywanymi w Musee quai Branly, sygnatury PV0033927 oraz PV0079751
6. Wg badań antropometrycznych przeprowadzonych na Gutcie w Berlinie w roku 1890 miała 22 lata, z kolei na fotografiach z tego samego roku opisywana jest jako 23 latka, zaś w chwili śmierci (1892 r.) przedstawiana jest jako osoba 23 lub 17-to letnia (w zależności od źródła).
7. Zarówno fotografie Gutty z Musee quai Branly, jak i z Etnologisches Museen identyfikują ją, jako osobę pochodzącą z ludu Yoruba, z kolei współczesne jej gazety (//Journal des Voyages//, 20.3.1891, nr 716, s. 198; //Portland Guardian//, 19.06.1891, s. 2) pisząc o członkiniach należących do ludu Yoruba, opisują je jako Egba z Abeokouta. Potwierdza to również Stanley B. Alpern, //Amazons of Black Sparta. The Women Warriors of Dahomey//, p. 196-197
8. Stanley B. Alpern, //Amazons of Black Sparta. The Women Warriors of Dahomey//, p. 196-197
9. Josef Mies //Über die Sogenannten Amazonen und Krieger Des Königs von Dahome//, [w:]//Verhandlungen der Berliner Gesellschaft für Anthropologie, Ethnologie und Urgeschichte (BGAEU)//, nr 23 (1891), s.113
10. <a href="https://hec.lrfoundation.org.uk/archive-library/ships/winnebah-1881/document/lrf-pun-lon695-0125-r"; target="_blank">hec.lrfoundation.org.uk</a> akces z dn. 7.09.2022.
11. Oprócz Johna Hooda, jako impresario grupy wymienia się również Pinkusa i Herza – donoszą o tym rozliczne gazety z całej Europy (Niemcy, Francja, Czechy, Polska, Austria, Łotwa itd.). O związkach z Carlem Hagenbeckiem świadczą zarówno materiały gazetowe jak i fotograficzne, pisze o tym również Anne Dreesbach (A. Dreesbach, //Gezähmte Wilde//, 2005, s. 113)
12. Informacje pochodzą z kwerendy prasy europejskiej z lat 1889-92
13. Fotografie takie znajdują się m.in. w kolekcjach Musee quai Branly w Paryżu, Etnologisches Museen w Berlinie, Etnografiska Museet w Sztokholmie
14. Gazety podawały również jako powód śmierci zapalenie płuc poprzedzone kąpielą w Wełtawie, jednakże próbki pałeczek tyfusa z żołądka Gutty zostały pobrane po jej śmierci przez dr Ivana Honla i wykorzystane w jego artykule //O pyogennich vlasnostech Bacilla Tyfoveho// [w:] //Česká akademie císaře Františka Josefa pro vědy, slovesnost a umění v Praze, Rocnik II// (1893), Trida II, Cislo 21, s. 19 (informacja dzięki uprzejmości Filipa Herzy)
15. //Pohansky pohreb w Pradze// [w:] //Národní listy//, 22.9.1892, nr 262, s.4
16. Filip Herza, //Imaginace jinakosti a přehlídky lidských ”kuriozit” v Praze v 19. a 20. století.//, s.243-244</span>
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[powrót->START PAGE]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[Przyboczna gwardia królewska złożona wyłącznie z kobiet istniała w Dahomeju prawdopodobnie od początku XVIII wieku i założona została jako osobista ochrona królowej Hangbe. Wraz z kolejnymi, męskimi, władcami przetrwała i została udoskonalona, by w czasach ostatniego króla Behanzina liczyć ok 6000 wojowniczek, co stanowiło około 1/3 całej armii. W języku Fonów, rządzących Dahomejem gwardia ta nazywana była //Mino// – Nasze matki. W jej szeregi rekrutowano już 8-mio letnie dziewczęta, które dorastały będąc szkolone w sztuce wojennej i mieszkając wspólnie w okolicy pałacu króla w stolicy kraju – Abomey. W okresie służby nie wolno im było posiadać dzieci, ani zawierać małżeństw, dlatego wiele z nich utrzymywało celibat. Korpus Mino walczył w wojnach z Francją w latach 90. XIX wieku, a po ostatecznym podbiciu Dahomeju przez francuzów został rozwiązany. Ostatnia z wojowniczek – Nawi, zmarła w 1979 w wieku ponad 100 lat. Wojowniczki Mino uważane były przez swoich wrogów za niezwyciężone i okrutne przeciwniczki. W Europie szybko nazwano je „Amazonkami” nawiązując do greckiego mitu o armii kobiet.]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[powrót->GUTTA BIO PL]]]<img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_9c8601c977d94099bb4e12e075841ee5~mv2.jpg" width="800px">
(enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[„AMAZONKI Z DAHOMEJU” była to grupa kobiet i mężczyzn z ludów Yoruba i Ashanti, którzy odgrywali dla europejskiej publiczności role dahomejskich wojowniczek i wojowników. Pierwsze występy grupy miały miejsce latem 1889 roku w Polsce (Warszawa, Lublin), stąd udali się do Rygi, gdzie występowali jako „Ashanti”, by ponownie stać się „grupą dahomejską” w Helsinkach. Od tego czasu podróżowali po Europie ze swoimi impresario, którymi byli John Hood i Mr Pinkus. Wszystkie umiejętności posługiwania się bronią zdobyli najprawdopodobniej w Hamburgu, gdzie również uszyto stroje dla całej grupy składającej się początkowo z ok. 6 mężczyzn i 17 kobiet (pierwsza grupa przed 1890r.). W czasach największej popularności (lata 1891-93) grupa liczyła ponad 50 osób. Podróżowano głównie pociągami towarowymi. Po przybyciu na miejsce często wynajmowano powozy, którymi grupa, przy zainteresowaniu gapiów, przejeżdżała na miejsce występów. „Dahomejczyków” można było odwiedzać codziennie od południa, a od godzin popołudniowych rozpoczynały się biletowane występy, zazwyczaj w cyklach godzinnych. Po kilku dniach, lub tygodniach (w zależności od zainteresowania widzów) grupa przemieszczała się dalej. Miesiące zimowe zazwyczaj spędzano w jednym miejscu (np. w 1891 roku był to Paryż). Z powodu ciągłych podróży i zmuszania przez impresariów do występów grupy w strojach letnich, dochodziło do chorób i śmierci jej członków. Oprócz Gutty wiadomo o śmierci Jem Benjamina Colie (Warszawa, czerwiec 1889), Culi (Monachium, listopad 1892), Jambgy (Kolonia, październik 1898), ale zapewne było ich więcej. Każdy z pogrzebów stawał się spektaklem reklamującym występy „Amazonek”, które szybko stawały się sensacją, pozostawiając po sobie duże wrażenie przekuwane często w rzeźby (front budynku Biblioteki Miejskiej w Lipsku), czy poezje (Konrad Bielski), ale również zdjęcia, czy artefakty przechowywane do dzisiaj w kolekcjach prywatnych i muzealnych w całej Europie.]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[powrót->GUTTA BIO PL]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[Przełom XIX i XX wieku to największy rozkwit tzw. „pokazów etnograficznych”. Były to spektakle organizowane najczęściej przez białych europejczyków dla lokalnej publiczności, które miały pokazywać rdzenne ludy pochodzące z innych kontynentów w ich „naturalnym środowisku”. W tym celu budowano czasem wioski tematyczne, w których mieszkali wykonawcy. Pokazy te często podkreślały rzekomą niższość kultury występujących osób i sugerowały wyższość "zachodniego społeczeństwa", posługując się tropami, które przedstawiały marginalizowane grupy jako "dzikie". Początkowo uważane były głównie za przedstawienia edukacyjne, dość szybko jednak zamieniły się w rodzaj popularnej rozrywki różnych klas społecznych, przyciągając za każdym razem dużą publiczność. Aktorzy występujący w grupach zatrudniani byli najczęściej na podstawie kontraktu i rekrutowali się z różnych grup etnicznych nie zawsze tożsamych z nazwą pokazu. W przypadku „Amazonek z Dahomeju”, były to najprawdopodobniej osoby pochodzące z Togo i Nigerii (grupy Ashanti oraz Yoruba). Warunki, w których egzystowali aktorzy w trakcie objazdów po Europie były dość surowe, szczególnie w miesiącach jesiennych i zimowych, dlatego też zdarzało się, że członkowie grup umierali na zapalenie płuc, lub inne choroby. Pokazy często organizowano w ogrodach zoologicznych, parkach i teatrach lub panoptykonach. W Pradze najczęściej wybieranym miejscem były wyspy na Wełtawie. Pokazy odbywały się kilka razy dziennie w określonych godzinach i były biletowane. Często po przybyciu do miasta miał miejsce występ specjalny dla lokalnej prasy, oficjeli i naukowców. Nierzadko przy tej okazji odbywały się sesje fotograficzne dla lokalnego Towarzystwa Antropologicznego lub muzeum. Część z tych fotografii po dziś dzień znajduje się w kolekcjach muzealnych i prywatnych. Ostatni oficjalny „pokaz etnograficzny” odbył się podczas targów Expo w Brukseli w 1958 roku i przybrał formę „wioski kongijskiej”.]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[powrót->GUTTA BIO PL]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[Polska stała się jednym z pierwszych miejsc, do których przybyła grupa “dahomejskich Amazonek” w roku 1889. Najpierw pojawili się w Warszawie, gdzie przebywali od 19 czerwca, a następnie w (text-colour:red)[[Lublinie->LUBLIN PL]] (od 4 lipca). Pierwsze występy opisywane były szeroko przez lokalną prasę i wzbudziły duże zainteresowanie publiczności. Grupa pojawiła się w Polsce również w roku 1892 (Poznań, Kraków) i 1896 (Warszawa).]
<img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_040b4628c39f44398d34ce16acfc8281~mv2.png" width="800px">
(enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")+(text-style:"subscript")[Przerysowana fotografia grupy na podstawie: //Dahomeyczycy// fotografia firmy Rembrandt na zamówienie Tygodnika Ilustrowanego. //Tygodnik Ilustrowany//, 13.07.1889, nr 341, s. 32.]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[powrót->GUTTA BIO PL]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[„Grupa Dahomejska”, do której należała Gutta, najprawdopodobniej została założona w jednym z przedsiębiorstw należących do Carla Hagenbecka w Hamburgu. Hagenbeck uważany jest za twórcę pojęcia Völkerschau (pokaz ludzi, czyli tzw. „pokaz etnograficzny”) i osobę, która spopularyzowała ten typ rozrywki w Europie. Korzystając z sieci kontaktów impresario grupy, którymi byli John Hood i Mr. Pinkus, organizowali występy w wielu miastach niemieckich. W latach 1889-98 grupa odwiedziła m.in.: (text-colour:red)[[Berlin->AMAZONKI W BERLINIE]], Monachium, Kolonię, Frankfurt, Düsseldorf, Stuttgart, Lipsk, Darmstadt, Aachen.]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[powrót->GUTTA BIO PL]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[Po raz pierwszy grupa „Dahomejskich Amazonek” trafiła do Czech we wrześniu 1892 roku. W latach wcześniejszych odwiedzali Cesarstwo Austro-Węgier, jednakże głównie zatrzymywali się na terenie Polski i Austrii, dopiero w (text-colour:red)[[1892->PRAGA 1892]]trafili do Brna, a następnie do Pragi. W Pradze grupa zatrzymała się również w text-colour:red)[[1898->PRAGA 1898]] roku.]
<img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_e9262ea63c54458cb9998ef57136b7e6~mv2.jpg" width="800px">
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[powrót->GUTTA BIO PL]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[Fotografia w latach 90. XIX wieku stała się popularnym sposobem dokumentacji wizualnej. Jest to też moment, w którym powstają dziedziny fotografii antropometrycznej i kryminalistycznej. Na ich potrzeby fotografowano ludzi w celu późniejszej identyfikacji, lub uchwycenia pewnych cech szczególnych. Tworzono rejestry kryminalistów w archiwach policyjnych, ale również kolekcje fotografii „typów ludzkich” w środowisku naukowym. Było to bezpośrednio związane z całym wachlarzem nauk tworzących podbudowę rasizmu i eugeniki, a klasyfikujących ludzi ze względu na kolor skóry, rozmiar czaszki, czy rozstaw oczu. Twierdzono, że istnieje zestaw cech fizycznych, po których rozpoznać można np. osoby upośledzone, kryminalistów, czy osoby pochodzące z konkretnego narodu, czy plemienia. Fotografie takie były często tworzone wbrew woli osób fotografowanych, lub wykorzystywane przeciwko nim. Dlatego problematyczne wydaje się ich powielanie i szerokie udostępnianie, często wiążące się z gratyfikacjami finansowymi dla instytucji będącej w ich posiadaniu <a href="https://hyperallergic.com/tag/lanier-v-harvard-amicus-brief-endorsements/"; target="_blank">(sprawa Lanier vs Harvard w USA)</a>.
Istnieje też spora dokumentacja fotograficzna grupy "dahomejskiej", która wytwarzana była na potrzeby reklamy, lub dla powiększenia zysków. Fotografie te były sprzedawane podczas występów. Również co do tych zdjęć nie ma pewności, czy poszczególne osoby wyraziły zgodę na ich realizację.
Na potrzeby niniejszego projektu wszystkie fotografie zostały przekształcone z intencją szacunku do osób na nich przedstawionych, a większość z nich została przerysowana w celu pozbawienia przedstawienie warstwy emocjonalnej.]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[powrót->GUTTA BIO PL]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[Berlin był miejscem szczególnym na planie podróży grupy „Dahomejskich Amazonek”. Lokalne środowisko naukowe, zgromadzone wokół Berliner Gesellschaft für Anthropologie, Ethnologie und Urgeschichte (BGAEU) było ważnym miejscem, potwierdzającym naukowy status pokazu. Podczas swojego pierwszego pobytu w Berlinie od września do grudnia 1890 roku grupa stacjonowała w Castanies Panopticum jednocześnie utrzymując kontakty z członkami Towarzystwa. Jeden z nich – Dr Josef Mies przeprowadził badania antropometryczne, których wynik przedstawił na posiedzeniu Towarzystwa w dn. 17.01.1891 roku. Wynika z nich (a raczej z uzyskanych poza nimi informacji), że członkowie grupy nie pochodzą z Dahomeju. Wraz z tą konkluzją Towarzystwo straciło zainteresowanie późniejszymi pokazami. Z kolei współpracujący fotograf – Franz Goerke zrealizował sesję fotograficzną, którą przekazał Towarzystwu na posiedzeniu w dn. 20.12.1890 roku. Trafiła ona do zbiorów BGAEU uzyskując sygnatury P.2609-P.2629. Obecnie fotografie te są w posiadaniu Etnologisches Museum w Berlinie i oznaczone jako „obiekt wrażliwy”. Na trzech planszach naklejono w sumie 30 fotografii antropometrycznych w większości portretów z przodu i z profilu. Na znacznej większości z nich fotografowane osoby wydają się być niezadowolone z przebiegu sesji. Na dwóch fotografiach widać młodą dziewczynę, podpisaną „Gutto”. Oto deskrypcja tekstowa jednej z nich:
<center>//Pochodząca z XIX wieku fotografia czarno-biała, na papierze, w delikatnym odcieniu różu. W centralnym kadrze siedzi czarna kobieta, około dwudziestoletnia, widziana od talii w górę. Tło jest jednolicie szaro-różowe. Kobieta ubrana jest w kostium na ramiączkach zrobiony z białych muszelek kauri. Na szyi ma ozdobę z metalu w formie obręczy. Z jej uszu wiszą owalne, płaskie kolczyki. Włosy przylegają do głowy, zaczesane do tyłu w ścisłe warkoczyki. Kobieta spogląda wprost na widza. Nie uśmiecha się. Jej ciemne oczy wydają się zachodzić łzami. Ramiona w lekkim kontrapoście, prawe ramię opuszczone, głowa delikatnie przechylona w stronę przeciwną. W ciele kobiety nie wyczuwa się napięcia, a raczej rodzaj rezygnacji, lub zmęczenia. Niewidoczna na zdjęciu jest metalowa konstrukcja podtrzymująca głowę od tyłu, która zapobiega ruchowi, umożliwiając odpowiednie naświetlenie fotografii.//</center>
Kolejne wizyty grupy „Dahomejskich Amazonek” w Berlinie to: sierpień 1891 roku (Ogród Zoologiczny), maj/czerwiec 1892 roku (Flora Theater), czerwiec-sierpień 1894, lipiec-sierpień 1895, lipiec-sierpień 1896, czerwiec 1898 (Castanies Panopticum). Ostatnie z pokazów mogą również dotyczyć innej grupy, sformowanej ok 1895 roku przez szwajcara Alberta Urbacha. Jej wizyta w Berlinie utrwalona jest na <a href="https://www.youtube.com/watch?v=RYdOx1uBNFk"; target="_blank">pierwszym filmie</a> pochodzącym z tego miasta, nakręconym w 1896 roku przez braci Lumiere. W kadrze widoczna jest Friederich Strasse oraz budynek Castanies Panopticum, na którym reklamowany jest występ grupy.
Prawdopodobnie z roku (text-colour:red)[[1891->GUNTER1 PL]] pochodzi sesja reklamowa grupy, wykonana w berlińskim atelier Karla Güntera, a przechowywana w kolekcji Etnografiska Museet w Sztokholmie, zaś z (text-colour:red)[[1892->GUNTER2 PL]] roku powtórzona przez tego samego fotografa w Ogrodzie Zoologicznym fotografia grupowa istniejąca w dwóch wersjach.]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[powrót->NIEMCY]]]<img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_bd5c3e0c1e0747e29cc20f35aa6f455f~mv2.jpg" width="800px">
(enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[Ta fotografia, wykonana w studio Karla Güntera przy Leipziger Straße 105, przedstawia całą grupę, wraz z małą Titi, która była jej częścią. W centralnym miejscu umieszczona jest flaga, będąca jednym z rekwizytów wykonanych specjalnie na potrzeby spektakli. Gutta siedzi u dołu, po prawej stronie fotografii, ustawiona jest profilem do patrzącego.]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[powrót->AMAZONKI W BERLINIE]]]<img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_9c8601c977d94099bb4e12e075841ee5~mv2.jpg" width="800px"><img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_71d60c5d76a44a66be2fa8475b16d594~mv2.png" width="800px">
(enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[Obie fotografie wykonane są w tym samym miejscu Ogrodu Zoologicznego (lub botnicznego) w Berlinie i używane były podczas przejazdu grupy po Europie w 1892 roku. Po każdym z występów można było nabyć je w formie pamiątki, dlatego znajdują się one obecnie w wielu kolekcjach prywatnych i państwowych – m.in. Clemensa Radauera (Wiedeń), Etnografiska Museet (Sztokholm). Często też wykorzystywane są w internecie. Na obu fotografiach znajduje się Gutta. Siedzi w pierwszym rzędzie, jako trzecia od lewej. Na jednej z nich podpiera głowę lewą ręką.]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[powrót->AMAZONKI W BERLINIE]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[A royal bodyguard made up exclusively of women probably existed in Dahomey from the early 18th century, and was established as personal protection for Queen Hangbe. With successive, male, rulers, it survived and was refined to number some 6,000 female warriors by the time of the last King Behanzin, accounting for about a third of the entire army. In the language of the Fons, who ruled Dahomey, this guard was called //Mino// - Our Mothers. Girls as young as 8 were recruited into its ranks, and they grew up being trained in the art of war and living together near the king's palace in the capital, Abomey. While serving, they were not allowed to have children or marry, so many of them maintained celibacy. The Mino corps fought in the wars with France in the 1890s, and was disbanded after the final conquest of Dahomey by the French. The last of the female warriors, Nawi, died in 1979 at the age of over 100. Mino warriors were considered invincible and cruel opponents by their enemies. In Europe, they were quickly named "Amazons," referring to the Greek myth of an army of women.]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[back->GUTTA BIO EN]]]<img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_9c8601c977d94099bb4e12e075841ee5~mv2.jpg" width="800px">
(enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")["AMAZONS FROM DAHOMEY" was a group of men and women from the Yoruba and Ashanti peoples who played the roles of Dahomean female and male warriors for European audiences. The group's first performances took place in the summer of 1889 in Poland (Warsaw, Lublin), from there they traveled to Riga, where they performed as "Ashanti" before becoming a "Dahomey group" again in Helsinki. Since then they traveled around Europe with their impresarios, who were John Hood and Mr. Pinkus. They probably acquired all their weapon skills in Hamburg, where costumes were also sewn for the entire group, which initially consisted of about 6 men and 17 women (the first group before 1890). At the time of its greatest popularity (1891-93), the group numbered more than 50 people. They traveled mainly by cargo trains. Upon arrival, carriages were often rented, with which the group, with the interest of onlookers, drove to the site of performances. "Dahomeans" could be visited daily from noon, and ticketed performances began in the afternoon, usually in hourly cycles. After a few days, or weeks (depending on audience interest), the group would move on. The winter months were usually spent in one place (in 1891, for example, it was Paris). Due to the constant traveling and the impresarios forcing the group to perform in summer costumes, there were illnesses and deaths of its members. In addition to Gutta, the deaths of Jem Benjamin Colie (Warsaw, June 1889), Cula (Munich, November 1892), Jambga (Cologne, October 1898) are known, but there were probably more. Each funeral became a spectacle advertising the performances of the "Amazons," who quickly became a sensation, leaving behind not only memories often transformed into sculptures (the front of the Leipzig City Library building) or poetry (Konrad Bielski), but also photographs or artifacts still kept today in private and museum collections across Europe.]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[back->GUTTA BIO EN]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[Ethnic/ethnographic shows are a cultural phenomenon that developed on a massive scale in the latter half of the nineteenth century and the first decades of the twentieth century. This form of entertainment involved displaying members of non-European communities to the public of the Old Continent, which regarded these people as “exotic.” The popularity of shows with non-European people reached its peak between the 1880s and the outbreak of World War I.
At first they were mainly considered educational performances, but quite quickly they turned into a kind of popular entertainment of various social classes, attracting large audiences each time. Actors performing in the groups were usually hired under contract and were recruited from various ethnic groups not always identical to the name of the show. In the case of the "Amazons of Dahomey," they were most likely from Togo and Nigeria (Ashanti and Yoruba peoples). The conditions in which the actors existed while touring Europe were quite harsh, especially in the autumn and winter, so it sometimes happened that members of the groups died of pneumonia, or other diseases. Shows were often held in zoos, parks and theaters or panopticons. In Prague, the most common venue was the islands on the Vltava River. Shows were held several times a day at specific times and were ticketed. Often there was a special performance for local press, officials and scientists upon arrival. It was not uncommon on these occasions to hold photo sessions for the local Anthropological Society or museum. Some of these photographs are still in museum and private collections today. The last official "ethnographic show" took place at the Expo in Brussels in 1958 and took the form of a "Congolese village."]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[back->GUTTA BIO EN]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[Poland became one of the first places to which the group of "Dahomey Amazons" arrived in 1889. They first appeared in Warsaw, where they stayed from June 19, and then in (text-colour:red)[[Lublin->LUBLIN EN]] (as of July 4). The first performances were widely described by the local press and generated a lot of public interest. The group also appeared in Poland in 1892 (Poznań – 26.06-3.07, Kraków – 5-18.08) and 1896 (Warsaw – 29.04-10.05).]
<img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_040b4628c39f44398d34ce16acfc8281~mv2.png" width="800px">
(enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")+(text-style:"subscript")[An overdrawn photograph of the group based on //Dahomeyans// a photograph by Rembrandt commissioned by Tygodnik Ilustrowany. //Tygodnik Ilustrowany//, 13.07.1889, no. 341, p. 32.]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[back->GUTTA BIO EN]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")["The Dahomey Group," to which Gutta belonged, was most likely founded in one of the companies owned by Carl Hagenbeck in Hamburg. Hagenbeck is considered the originator of the term Völkerschau (people show, or so-called "ethnographic show") and the person who popularized this type of entertainment in Europe. Using the network of contacts the group's impresarios, who were John Hood and Mr. Pinkus, organized performances in many German cities. Between 1889-98, the group visited, among others: (text-color:red)[[Berlin->AMAZONS IN BERLIN]], Munich, Cologne, Frankfurt, Düsseldorf, Stuttgart, Leipzig, Darmstadt, Aachen."]]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[back->GUTTA BIO EN]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style: "subscript")[For the first time the group of "Dahomean Amazons" made their way to the Czech Republic in September 1892. In earlier years they had visited the Austro-Hungarian Empire, however, they mainly stayed in Poland and Austria, only in (text-colour:red)[[1892->PRAGUE 1892]] did they reach Brno and then Prague. The group also stopped in Prague in (text-colour:red)[[1898->PRAGUE 1898]]."]
<img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_e9262ea63c54458cb9998ef57136b7e6~mv2.jpg" width="800px">
(text-colour:red)+(text-style: "subscript")[[[back->GUTTA BIO EN]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[Photography in the 1890s became a popular means of visual documentation. This is also the moment when the fields of anthropometric and forensic photography are established. For their purposes, people were photographed for later identification, or to capture certain special features. Forensic registers were created in police archives, but also collections of photographs of "human types" in the scientific community. This was directly related to a whole range of sciences forming the foundation of racism and eugenics, and classifying people by skin color, skull size, or eye spread. It was claimed that there was a set of physical characteristics by which one could recognize, for example, handicapped people, criminals, or people from a particular nation or tribe. Such photographs were often created against the will of the people photographed, or used against them. Therefore, it seems problematic to reproduce them and make them widely available, which often involves financial gratification for the institutions that are in possession of them <a href="https://hyperallergic.com/tag/lanier-v-harvard-amicus-brief-endorsements/"; target="_blank">(the Lanier vs Harvard case in the US)</a>.
There is also a sizable photographic documentation of the "Dahomeyan" group, which was produced for advertising purposes, or to increase profits. These photographs were sold during performances. Also with those images, there is no certainty as to whether the individuals consented to their production.
For the purposes of this project, all photographs have been transformed with the intention of being respectful to the people depicted in them, and most have been redrawn to strip the representation of its emotional layer.]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[back->GUTTA BIO EN]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[Berlin was a special place on the itinerary of the "Dahomean Amazons" group. The local scientific community, gathered around the Berliner Gesellschaft für Anthropologie, Ethnologie und Urgeschichte (BGAEU), was an important location, confirming the scientific status of the show. During their first stay in Berlin from September to December 1890, the group was stationed at the Castanies Panopticum while maintaining contacts with members of the Society. One of them – Dr. Josef Mies conducted anthropometric studies, the result of which he presented at the Society's meeting on 17/01/1891. His conclusion, based on informations obtained from different outside sources (not the measurement), was that the members of the group were not from Dahomey. With this conclusion, the Society lost interest in later shows. On the other hand, a cooperating photographer – Franz Goerke – realized a photographic session, which he handed over to the Society at a meeting on 20/12/1890. It ended up in the BGAEU's collection, obtaining the signatures P.2609-P.2629. The photographs are now in the possession of the Ethnologisches Museum in Berlin and are marked "sensitive object." A total of 30 anthropometric photographs, mostly portraits from the front and in profile, were pasted on three boards. In the vast majority of them, the people photographed appear to be disgruntled with the session. Two of the photographs show a young girl, signed "Gutto." Here is a textual description of one of them:
<center>//Dating back to the 19th century, this is a black and white photograph, on paper, in a soft shade of pink. In the central frame sits a black woman, about twenty years old, seen from the waist up. The background is uniformly grayish-pink. The woman is dressed in a strapless costume made of white kauri shells. Around her neck is an ornament made of metal in the form of a hoop. From her ears hang oval, flat earrings. Her hair is close to her head, pulled back in tight braids. The woman looks directly at the viewer. She is not smiling. Her dark eyes seem to overlap with tears. Her shoulders in a slight contrapposto, her right arm lowered, her head gently tilted to the opposite side. One does not sense tension in the woman's body, but rather a kind of resignation, or fatigue. Invisible in the photograph is a metal structure supporting the head from behind, which prevents movement, allowing the photograph to be properly exposed.//</center>
Subsequent visits of the "Dahomean Amazons" group to Berlin are: August 1891 (Zoological Garden), May/June 1892 (Flora Theater), June-August 1894, July-August 1895, July-August 1896, June 1898 (Castanies Panopticum). The latter shows may also refer to another group, formed around 1895 by Swiss impresario Albert Urbach. Its visit to Berlin is captured on <a href="https://www.youtube.com/watch?v=RYdOx1uBNFk"; target="_blank">the first film</a> originating from that city, shot in 1896 by the Lumière brothers. Visible in the frame are Friederich Strasse and the Castanies Panopticum building, where the group's performance is advertised.
Berlin was also a good destination for the commercial photographs of the entire group and some of its members. The group's publicity session, taken in Karl Günter's Berlin atelier and stored in the collection of the Etnografiska Museet in Stockholm, probably dates from (text-colour:red)[[1891->GUNTER1 EN]], while a group photograph repeated by the same photographer at the Zoological Garden in (text-colour:red)[[1892->GUNTER2 EN]] exists in two, slightly different, versions.]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[back->GERMANY]]]<img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_bd5c3e0c1e0747e29cc20f35aa6f455f~mv2.jpg" width="800px">
(enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[This photograph, taken in Karl Günter's studio at Leipziger Straße 105, shows the entire group, along with the small girl named Titi who was part of it. A flag, which is one of the requisites made especially for the performances, is placed in the center. Gutta is seated at the bottom right of the photograph, positioned in profile to the viewer.]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[back->AMAZONS IN BERLIN]]]<img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_9c8601c977d94099bb4e12e075841ee5~mv2.jpg" width="800px">
<img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_71d60c5d76a44a66be2fa8475b16d594~mv2.png" width="800px">
(enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[Both photographs are taken at the same location of the Zoological (or Botanical) Garden in Berlin and were used during the group's 1892 tour across Europe. They could be purchased as souvenirs after each performance, so they are now in many private and public collections - including Clemens Radauer (Vienna), Etnografiska Museet (Stockholm). They are also often used on the Internet. Both photographs feature Gutta. She is seated in the front row, third from the left. In one of them she is supporting her head with her left hand.]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[back->AMAZONS IN BERLIN]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[Grupa „Dahomejskich Amazonek”, licząca 18 osób, wraz ze swoim impresario Johnem Hoodem, przybyła do Lublina wieczorem 4 lipca 1889 roku pociągiem pocztowym z Warszawy. Siedmioma dorożkami, przy sporym zainteresowaniu mieszkańców, przejechali do Teatru Letniego, który mieścił się w tym czasie na ulicy Niecałej 1 i należał do Zofii Broniec. Grupa gościła tam przez pięć kolejnych dni. Codziennie od południa można było odwiedzać „Amazonki” w parku, a od godziny 17:00 do 22:00 trwały przedstawienia, w których tańczono, inscenizowano bitwy i śpiewano. W trakcie i po przedstawieniach można było nabyć pamiątkowe zdjęcia grupy. Początkowo wizyta była zaplanowana na 4 dni, ale na wyraźne życzenie publiczności odbył się dodatkowy pokaz 9 lipca. Następnego dnia grupa udała się w dalszą podróż do Rygi. Wizyta grupy w Lublinie obrosła legendą. Jedna z historii mówi o „Amazonce”, która poruszona losem żebraczki spod Bramy Krakowskiej przekazała jej jeden ze swoich srebrnych pierścieni. Za ślad obecności „Amazonek” w Lublinie uznać można pochodzący z lat 30. XX w. wiersz Konrada Bielskiego „Oda do wina”, w którym mowa o „królowej z Dahomeju”.]
<img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_490074233316450da6ac0e2e7c285bfa~mv2.gif" width="800px">
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[powrót->POLSKA]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[The group of "Dahomey Amazons," consisting of 18 people, together with their impresario John Hood, arrived in Lublin on the evening of July 4, 1889 by postal train from Warsaw. They rode in seven horse-drawn carriages, with considerable interest from residents, to the Summer Theater, which at the time was located at 1 Niecała Street and belonged to Zofia Broniec. The group was hosted there for five consecutive days. Every day, from noon, one could visit the "Amazons" in the park, and from 5 to 10 p.m. there were performances that included dancing, staging battles and singing. During and after the performances, commemorative photos of the group could be purchased. The visit was originally scheduled for four days, but at the express request of the public an additional show was held on July 9. The next day the group continued its journey to Riga. The group's visit to Lublin is steeped in legend. One story tells of an "Amazon" who, moved by the fate of a beggar woman from under the Krakow Gate, gave her one of her silver rings. A trace of the presence of the "Amazons" in Lublin can be considered a poem from the 1930s by Konrad Bielski, "Ode to Wine," which mentions a "queen from Dahomey."]
<img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_490074233316450da6ac0e2e7c285bfa~mv2.gif" width="800px">
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[back->POLAND]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[Od 11 do 24 września 1892 roku grupa „Dahomejskich Amazonek” wraz z impresario Johnem Hoodem i Pinkusem stacjonowali na wyspie Strelecky Ostrov. Grupa liczyła 40 osób, z czego 30 stanowiły kobiety. Na potrzeby pokazu została zbudowana „wioska tematyczna” w ogrodzie restauracji (obecnie klub sportowy Start Praha). Wejście kosztowało 30 koron i można było odwiedzać „Amazonki” już od 10 rano, a od 14:30, co godzinę rozpoczynały się pokazy tańców i walki. Końcówka lata tego roku była chłodna, a uczestnicy mieli przykazane występować wyłącznie w swoich kostiumach skrojonych na ciepłe dni. Jedna z widzek – Ema L. wystosowała w tej sprawie do władz Pragi list, w którym wspomina złe warunki, w jakich egzystują „Amazonki”, pisząc, że wszystkie osoby przymuszane są do występowania boso i drżą z zimna i że „jeśli tak dalej będzie się ich traktować, to wkrótce wszyscy staną się ofiarami ludzkiej chciwości i grubiaństwa”. Chwilę później śmierć spotkała Guttę. Jej uroczysty pogrzeb był publicznym wydarzeniem, o którym pisała prasa w całej Europie. Dwa lata później jej szczątki zostały wydobyte przez Jindřicha Matiegkę i umieszczone w zbiorach uniwersyteckich, skąd trafiły do Muzeum Człowieka im. Alesa Hrdlicki, gdzie znajdują się do dzisiaj.]
<img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_ed3f91a2a01f4aab81282a622f5cdd43~mv2.jpg" width="800px">
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[powrót->CZECHY]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style:"subscript")[Od 3 do 17 czerwca 1898 roku grupa „Dahomejskich Amazonek” wraz z impresario Johnem Hoodem stacjonowali na wyspie Velke Benatky na Wełtawie. Grupa liczyła 33 osoby, a których centralną postacią pozostawała Gumma. Duże zdjęcie grupy pojawiło się w czasopiśmie Nove Pařižske Mody z 11.4. 1898. Gumma wydaje się być postacią, która łączy wszystkie grupy „Dahomejskich Amazonek”, których impresario był John Hood. Widnieje ona na wielu zdjęciach zarówno grupowych, jak i indywidualnych, pojawiając się nawet po roku 1900 – tym razem podczas swojego prywatnego objazdu z niewielką grupą „przybocznej straży”, m.in. w Rosji (wizyta w St. Petersburgu w 1909 roku).]
(text-colour:red)+(text-style:"subscript")[[[powrót->CZECHY]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style: "subscript")[From September 11 to 24, 1892, the group of "Dahomey Amazons" along with impresarios Hood and Pinkus were stationed on Střelecký Island. The group consisted of 40 people, 30 of whom were women. A "theme village" was built for the show in the garden of the restaurant (now the Start Praha sports club). Entrance costed 30 crowns and one could visit the "Amazons" from as early as 10 a.m., and from 2:30 p.m., dance and fight shows began every hour. The end of summer this year was cold, and participants were commanded to perform only in their costumes tailored for warm weather. One of the spectators - Ema L. - sent a letter to the Prague authorities on the matter, mentioning the poor conditions under which the "Amazons" exist, writing that all the people are forced to perform barefoot and shiver from the cold, and that "if they continue to be treated like this, they will soon all become victims of human greed and coarseness"^^1^^. Moments later, death befell Gutta. Her solemn funeral was a public event covered by the press throughout Europe. Two years later, her remains were excavated by Jindřich Matiegka and placed in the university's collection, from where they were transferred to the Ales Hrdlička Museum of Man, where they remain today].
<img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_ed3f91a2a01f4aab81282a622f5cdd43~mv2.jpg" width="800px">
(text-style: "subscript")[1. Letter of Ema L. was found in Prague City Archive by Filip Herza]
(text-colour:red)+(text-style: "subscript")[[[back->CZECH REPUBLIC]]](enchant:?page,(text-colour:black)+(bg:white))(text-style: "subscript")[From June 3 to 17, 1898, a group of "Dahomey Amazons" together with impresario John Hood were stationed on Velké Benátky Island on the Vltava River. The group consisted of 33 people and its central figure remained Gumma. A large photo of the group appeared in the magazine Nové Pařížské Mody on 11.4.1898. Gumma seems to be the figure that unites all the groups of "Dahomey Amazons" whose impresario was John Hood. She can be seen in many photos, both group and individual, appearing even after 1900 - this time during her private tour with a small group of "bodyguards", in Russia (a visit to St. Petersburg in 1909)].
<img src="https://static.wixstatic.com/media/9604ea_911325716a904927aa0abc7f360235d9~mv2.png" width="800px">
(text-colour:red)+(text-style: "subscript")[[[back->CZECH REPUBLIC]]]
↶↷
project info
additional materials
informacje o projekcie
materiały dodatkowe
back/powrót